Co to jest adhezja?
Posted on: 15 marca 2019, by : hyundaiqAdhezja to stan pozwalający utrzymać razem dwie stykające się powierzchnie – zarówno ciał fizycznych jak i szeroko pojętych substancji w stanie stałym lub ciekłym. Ważne jest rozróżnienie oddziaływań adhezyjnych od reakcji chemicznych pozwalających na powstanie trwałych lub tymczasowych wiązań chemicznych pomiędzy atomami znajdującymi się na styku łączonych materiałów. Adhezja dotyczy wyłącznie fizycznych oddziaływań powierzchniowych pomiędzy cząsteczkami obu stykających się materii. Zjawisko adhezji zachodzi i jest szczególnie widoczne w skali makro pomiędzy substancjami o odmiennych właściwościach. Granicą pomiędzy fizycznym zjawiskiem adhezji a reakcją chemiczną jest powstanie nietrwałych wiązań chemicznych w łączonej warstwie.
Jak mierzy się adhezję?
Miarą fizyczną zjawiska adhezji jest praca, którą należy wykonać w celu rozłączenia dwóch stykających się powierzchni o określonej wielkości. Jeśli adhezja jest wyjątkowo duża, potrzeba znacznej siły do rozdzielenia stykających się substancji.
Gdzie wykorzystuje się zjawisko adhezji?
Zjawisko adhezji powszechnie wykorzystuje się przy klejeniu dowolnych powierzchni. Co ciekawe, właśnie w tym obszarze jest bardzo trudno jednoznacznie określić, gdzie przebiega granica pomiędzy czystą fizyczną adhezją na styku dwóch substancji, a wytworzeniem się słabych wiązań wodorowych. Wiązania te są bowiem klasycznym przykładem dwoistości natury fizykochemicznej substancji – będąc jednocześnie rodzajem wiązań chemicznych i oddziaływań międzycząsteczkowych. Dlatego w badaniach inżynieryjnych dotyczących skuteczności działania klejów nie określa się charakteru oddziaływań powodujących powstanie trwałej spoiny. Dla uproszczenia badań i wnioskowania przyjmuje się, że skuteczność kleju czyli jego przyczepność jest uzależniona właśnie od oddziaływań adhezyjnych pomiędzy warstwą kleju a powierzchniami klejonych nim materiałów.
Adhezja a kohezja – czy to jest to samo?
Określenie adhezja pochodzi od łacińskiego słowa „adhaesio” oznaczającego przyleganie – dotyczy więc wyłącznie obszaru na styku dwóch powierzchni. Zjawisko często mylone z powyższym, to kohezja – z łacińskiego „cohaesio” – oznaczająca dosłownie łączenie lub stykanie się. Dotyczy ona wewnętrznej struktury określonego materiału, jest miarą „spójności” wewnętrznej i wytrzymałości na działanie sił zewnętrznych. W przypadku kleju to zjawisko jest równie ważne jak adhezja, bowiem oznacza wytrzymałość samego spoiwa.
Adhezja a kleje podatne na ucisk
Wysoka kohezja przekłada się na wysoką adhezję, co oznacza, że klej ciężko rozerwać, a tym samym klejone nim powierzchnie również są wyjątkowo odporne na rozrywanie. Jednym słowem kleje takie są wyjątkowo skuteczne i wytrzymałe. Kleje posiadające szczególnie wysoką adhezję działają tym mocniej im większe są siły tarcia lub docisk pomiędzy łączonymi powierzchniami.
Wykorzystanie adhezji w klejach i farbach
Kleje o wysokiej adhezji wykorzystuje się w taśmach klejących, które muszą stabilnie utrzymać znaczna masę bez uszkodzenia taśmy i klejonej powłoki. Nowoczesne, trwałe powłoki lakiernicze również bazują na tym zjawisku. Dzięki temu lakiery czy farby na ścianie nie odpryskują.